Blog 19 foto

Hoe werken jouw hormonen samen? Deel 2

by with No Comment PCOSVerdieping

Op internet is verspreid informatie te vinden over de gevolgen van PCOS, mogelijke behandelwijzen, ervaringen en symptomen. Maar, wat is nou de oorzaak? Wat loopt er bij de cyclus van een vrouw met PCOS anders? Welke hormonen zijn meer of minder aanwezig en wat voor effect heeft dat?

Blog 19 foto

PCOS kan vanuit drie wegen ontstaan:

  1. Erfelijkheid; PCOS of hormonale disbalansen zijn al aanwezig in de familie. De vrouw wordt geboren met DNA waarin de PCOS als het ware al in verstopt zit.
  2. Beïnvloeding tijdens de zwangerschap van de moeder. De embryo is tijdens het proces waarin haar follikels gevormd worden zeer gevoelig voor chemische stoffen voor buitenaf. Als de moeder hier op dat moment aan wordt bloot gesteld, kan dit PCOS veroorzaken.
  3. Omstandigheden na de geboorte, leefstijl- en omgeving gerelateerd. Denk hierbij aan voeding, beweging, verdere leefstijl, stress.

Alle drie de wegen leiden naar een hormonale disbalans dat PCOS genoemd wordt. Hoe deze disbalans exact ontstaat, is moeilijk te achterhalen. Er is al veel onderzoek naar gedaan, maar er is nog geen eenduidige en heldere verklaring voor gevonden. Wel is duidelijk dat wanneer er sprake van erfelijkheid is, de uiting van deze genetische symptomen afhankelijk kan zijn van de omstandigheden ná de geboorte (zoals bij bijvoorbeeld schizofrenie ook het geval kan zijn).

Onderzoek laat wel zien dat vrouwen met PCOS veelal verhoogde LH gevoeligheid van de eierstokken kan hebben. Dit speelt mee bij het ontstaan van het syndroom. Deze gevoeligheid verstoord het normale proces en zet schommelingen extra aan. Insuline heeft invloed op deze gevoeligheid – insulineresistentie lijkt LH overgevoeligheid in de hand te werken(1). Het is dus interessant insulineresistentie tegen te gaan om dit proces te minimaliseren.

Echter, wat gebeurt er dan precies?

Het probleem heeft te maken met de balans tussen progesteron, oestrogeen, LH en FSH. Hoe dit hoort te verlopen, heb ik in deel 1 uitgelegd.

Vrouwen met PCOS hebben veelal te maken met oestrogeendominantie. Of dit een oorzaak of een gevolg is van PCOS, is feitelijk niet duidelijk. Het zou een gevolg kunnen zijn van de LH gevoeligheid of hogere LH waardes die vaak bij vrouwen met PCOS worden gezien. Dit betekent indirect dat gedurende de hele cyclus, er teveel oestrogeen aanwezig is of de verhouding tussen oestrogeen en progesteron uit balans is(2).

Aan het begin van de cyclus is het belangrijk dat de rol van FSH vervult wordt. FSH stimuleert een follikel om ‘de overhand te nemen’ en vervolgens onder invloed van LH verder te rijpen. Als er echter te vroeg teveel LH gesignaleerd wordt door de eierstokken, is de follikel nog niet klaar voor dit proces. De waardes LH en FSH sluiten hier al niet goed op elkaar aan.

Dit kan als gevolg hebben dat de follikel niet op de goede manier verder rijpt. LH, FSH en oestrogeen vinden samen geen balans en er ontstaat geen eisprong. Hierdoor blijven de oestrogeenwaardes hoog, wat een volgende eisprong moeilijk maakt.

Begrijp je het nog? Ik vond het best lastig dit echt te snappen.

In een gezond cyclus stimuleert de groei van het follikel de aanmaak van oestrogeen. De toegenomen hoeveelheid oestrogeen remt vervolgens echter de aanmaak van FSH, maar niet volledig. De rijping zet evengoed langzaam door vanwege de aanwezigheid van LH en lage waardes van FSH. De hoeveelheid oestrogeen neemt hierdoor toe, tot een kantelpunt ontstaat – bij een bepaalde waarde van oestrogeen werkt dit ineens stimulerend voor de aanmaak van FSH en vooral LH en ontstaat een stroomversnelling naar de rijping toe.
In dit proces is het echter belangrijk dat de hoeveelheid oestrogeen en LH in het bloed past bij het stadium van rijping van de follikel.

Bij PCOS is de hoeveelheid LH en oestrogeen te hoog en klopt dit niet met de staat van rijping met de follikel. Het is als het ware nog niet klaar om de stroomversnelling in te gaan.
Het lichaam reageert: meer LH, meer oestrogeen.. maar doordat de verhoudingen niet kloppen, komt er geen eisprong. En hierdoor ook geen geel lichaam,  geen verhoging van progesteron en door het ontbreken van het gele lichaam ook geen afsterven van het gele lichaam en de gesprongen eicel natuurlijk. Dus; ook geen daling van oestrogeen.
De onrijpe follikel blijft als het ware ‘hangen’ en vormt een cyste in de eierstok.

Dit proces herhaalt zich ook met volgende follikels en lijkt een vicieuze cirkel. Het resultaat hiervan is vaak de vele cysten in de eierstokken; het typische en veel voorkomende symptoom van PCOS (maar let op; dit is niet bij 100% van de vrouwen met PCOS zo).

Deze disbalans zorgt er vervolgens ook voor dat de hoeveelheid testosteron in het bloed gaat stijgen. De rol en invloed van (teveel) testosteron zal ik in een volgende blog beschrijven, om het behapbaarder te houden.

Het kan positieve invloed hebben om LH en oestrogeenwaardes te verlagen om dit proces een halt toe te roepen. Hoewel het vrouwelijk lichaam met PCOS wellicht gevoelig is voor deze disbalans, kunnen aanpassingen in leefstijl dit positief beïnvloeden.
(Een van die leefstijlaanpassingen is meer vitamine D – dus geniet van de zon dit weekend!)

Bronnen:

  1. Poretsky, L., Cataldo, N.A., Rosenwaks, Z. & Giudice, L.C. 1999. The Insulin Related Ovarian Regulatory System in Health and Disease. Endocrine reviews. 20(4): 535-582.
  2. Francien Bouw, Femke Prins, Polycysteus ovarium syndroom (PCOS): de rol van insuline, 2016

Deel dit artikel:

Lees verder..

Blijf op de hoogte via mijn socials! Vooral op Instagram ben ik erg actief:

Blijf op de hoogte. Meld je aan voor mijn e-maillijst.

blog 17 foto cyclus

Hoe werken jouw hormonen samen? Deel 1

by with No Comment PCOSVerdieping

PCOS leidt tot een hormonale disbalans – dat is ons allemaal bekend. Er komen vele symptomen, behandelwijzen en klachten bij kijken. Maar; hoe werken hormonen nou precies samen?

Om dit te gaan begrijpen start ik vandaag met een artikel waarin ik terug ga naar de basis. Ik zal namelijk ingaan op de algemene – en dus gezonde – werking van het menstruatiecyclys.
Want als je weet wat een gezonde hormoonbalans inhoud, kan je ook meer begrijpen van een disbalans.

blog 17 foto cyclus

De cyclus en hormonen van een vrouw

Het hormonale cyclus van een vrouw wordt geregeld door een aantal organen.
De hypothalamus: een (endorfine) hormoonklier die hormonen afgeeft via het bloed.
De hypofyse: ook een hormoonklier die hormonen afgeeft via het bloed.
Het geslachtsorgaan: bestaande uit de eierstokken, eileiders, baarmoeder en vagina. Belangrijk hierin zijn de eierstokken, die in een bepaald stadium van het cyclus ook hormonen gaan afgeven en dus invloed hebben op het verloop van de gehele cyclus.

Voor een beter begrip is het belangrijk om te beseffen dat de hypothalamus, hypofyse en eierstokken dus de spil zijn van het gehele menstruatiecyclus van een vrouw. De eierstokken zijn dus ook een soort klier doordat ze hormonen afgeven. De baarmoeder, eileiders en vagina hebben geen invloed maar staan in dienst van het functioneren van de klieren.

De hypothalamus scheidt onder andere GnRH af dat via het bloed terecht komt bij de hypofyse. GnRH staat voor Gonadotropin-Releasing Hormone en deze naam zegt al wat het doet; het is een hormoon dat er voor zorgt dat gonadotrofines vrijkomen. Gonadotrofines  is een verzamelnaam voor de hormonen LH en FSH. De hypofyse maakt deze hormonen aan. Deze hormonen gaan via het bloed naar de eierstokken waarin de follikels zich bevinden. De follikels zijn gevoelig voor FSH en LH en zijn de doelwitcellen voor deze hormonen.

FSH staat voor Follikel Stimulerend Hormoon en zorgt dat het blaasje (follikel) groeit waarin het eitje zit.
LH staat voor Luteïniserend Hormoon en zorgt ervoor dat de eisprong optreed als het blaasje volgroeid is.

Hoe verloopt een gezond menstruatiecyclus?

Dag 1 van de menstruatiecyclus is de dag waarop je menstruatie start. Op dit moment wordt het baarmoederslijmvlies afgestoten en ontstaat een bloeding. Dit duurt tot dag vier of vijf.

Vanaf dag 5 groeit de follikel. De GnRH uit de hypothalamus zet de hypofyse aan tot de afgifte van lage waarden van FSH en LH. De follikel wordt hierdoor gematigd gestimuleerd en gaat als reactie uit meerdere cellen ontstaan. Het groeit langzaam. Follikelcellen geven oestrogeen af; bij de toename van deze cellen door stimulatie van FSH en LH, neemt ook de hoeveelheid oestrogeen in het bloed toe. In de eerste periode van de cyclus zijn deze waardes, ondanks de toename, laag te noemen. Een lage concentratie oestrogeen heeft een remmend effect op hypofyse en hypothalamus. Hierdoor maakt de hypothalamus minder GnRH aan  en de hypofyse minder FSH. Door de vermindering van GnRH wordt de aanmaak van FSH ook via die weg verminderd. Op de afbeeldiing kan je zien dat zodra de  blauwe lijn stijgt (Estradiol staat voor oestrogeen), de rode lijn licht daalt (FSH).
Dus, in de loop van de cyclus wordt geleidelijk aan meer oestrogeen aangemaakt, dit heeft een remmend effect op de aanmaak van FSH. Daarnaast heeft oestrogeen een positief effect op de baarmoederwand, die wordt alsmaar dikker.

FSH waardes blijven redelijk gelijk en LH waardes nemen langzaam toe. Maar vanaf ongeveer dag 11 gebeurt er iets opmerkelijks. Er komt een stijging in de hoeveelheid oestrogeen door de aanhoudende groei van het follikel. Waar de lage waardes oestrogeen een remmende werking hebben op de hypothalamus en de hypofyse, hebben hoge oestrogeenwaardes juist een stimulerende werking. Er is hier sprake van een kantelpunt. Hierdoor neemt de FSH en (vooral) de LH hoeveelheid ook ineens toe, waardoor de follikel een groeispurt maakt, hierdoor weer extra oestrogeen aanmaakt en dit proces in korte tijd doorzet totdat één follikel rijp is en een ovulatie ofwel eisprong plaats vindt.  Vooral de LH piek heeft grote invloed hierop. De follikel is opengebarsten en laat de rijpe eicel los in de lichaamsvloeistof rondom de eierstok waar zij in de eitrechter belandt en haar reis vervolgt door de eileiders. Dit gebeurt ongeveer op dag 14 en heet de ovulatie. Het lege omhulsel wat achterblijft van de follikel in de eierstokken wordt het geel lichaam genoemd.

Het gele lichaam is nog steeds een hormoonklier, zoals de follikel ook was, en kan naast oestrogeen ook progesteron maken.
Door de eisprong daalt de hoeveelheid oestrogeen flink in het bloed door de afwezigheid van het follikel. Het achter gebleven gele lichaam groeit tot ongeveer dag 20 en gaat progesteron en kleine hoeveelheden oestrogeen produceren. Deze lage oestrogeenwaardes remmen net als aan het begin van de cyclus de hypothalamus en hypofyse, waardoor FSH en LH waardes ook sterk afnemen. Hiernaast heeft de progesteron dat door het gele lichaam wordt afgegeven ook een remmende werking op de klieren. Er wordt hierdoor geen nieuwe follikel gestimuleerd in de periode na de eisprong en de baarmoederwand blijft verdikken. Dit maakt de baarmoederwand klaar voor innesteling als de eicel bevrucht wordt.

Het gele lichaam gaat langzaam ten onder en kan niet blijven bestaan als de eicel niet bevrucht raakt. Dit gebeurt vanaf dag 21. Hierdoor neemt de oestrogeen en progesteron af in de loop van de tijd en wordt de remming van de hypofyse en hypothalamus opgeheven. Het opgebouwde baarmoederslijmvlies, die in stand wordt gehouden bij de aanwezigheid van progesteron, wordt door de afwezigheid hiervan samen met de afgestorven eicel afgestoten door middel van een menstruatie. Dit gebeurt na ongeveer dag 28. Vanaf de eerste dag van de menstruatie verloopt de cyclus weer van voor af aan.

Deel dit artikel:

Lees verder..

Blijf op de hoogte via mijn socials! Vooral op Instagram ben ik erg actief:

Blijf op de hoogte. Meld je aan voor mijn e-maillijst.

in gesprek met mieke

In gesprek over PCOS: het verhaal van Mieke

by with No Comment In gesprek over PCOSPCOSPersoonlijk

Vandaag deel ik weer een gesprek met jullie, dat ik vorige week via Zoom met Mieke had. Mieke was ingegaan op mijn oproep en we hebben uitvoerig gesproken over haar ervaring met PCOS. Dank je wel Mieke!

in gesprek met mieke

Mieke is een vrouw van 29 jaar oud. Ze heeft twee kinderen en werkt parttime op de afdeling werving en selectie bij een zorgorganisatie. Ze woont samen met haar man.
PCOS is niet gediagnosticeerd in de familie van Mieke, al heeft haar moeder wel onregelmatige cyclussen gekend.

Voorafgaand aan de diagnose

Mieke is toen ze 13 jaar was voor het eerst ongesteld geworden. Op haar 15e is ze gestart met de pil en hiermee doorgegaan tot haar 22e. Ze stopte toen vanwege een kinderwens en merkte in het halve jaar dat volgde dat haar menstruatie volledig uitbleef. Hoewel ze rekening had gehouden met eventuele hobbels op de weg, had zij nooit gedacht aan een hormonale disbalans. De enige klachten die ze in haar tienerjaren ervoer waren pijnlijke bloedingen tijdens de stopweek van de pil en een blijvende onzuivere huid. Wel waren haar menstruaties voor haar 15e niet helemaal regelmatig, maar dat gebeurt toch wel vaker aan de start?

Na een half jaar zonder anticonceptie besloot Mieke naar de huisarts te gaan. Die adviseerde haar langer te wachten en schreef de symptomen weg onder het mom ‘ontpillen’. Mieke ging naar huis met het advies zes maanden later terug te komen.
Echter, de kinderwens en onwetendheid zaten Mieke dwars en zij besloot drie maanden later naar een andere huisarts te stappen. Die stuurde haar door naar de gynaecoloog en hier werd snel duidelijk dat er sprake was van PCOS. Dit was nieuwe informatie voor Mieke en zij besloot samen met haar partner gelijk te starten met Clomid behandelingen.

Qua verdere gezondheid wist Mieke al wel eerder in haar leven dat ze schildklierproblemen had – deze zou te snel werken.

Sinds de diagnose

Het sperma van de man van Mieke werd gecontroleerd en de bloedwaardes van Mieke ook. Er werd vervolgens gestart met de eerste ronde van Clomid. Clomid is een medicijn dat de rijping van een eicel kan verwezenlijken – het niet rijpen van eicellen is een gevolg van PCOS. Clomid heeft een anti-oestrogene werking, het laat je lichaam geloven dat er minder oestrogeen aanwezig is zodat het hier meer van gaat aanmaken en de hormonen die de follikel laten rijpen vervolgens ook in grotere mate worden aangemaakt (in een volgend artikel zal ik hier meer over schrijven).

Clomid wordt gestart als je menstrueert. Bij Mieke was er geen sprake van een menstruatie, dus werd er een bloeding opgewekt met het medicijn Provera. Na dit vijf dagen geslikt te hebben, startte ze met Clomid. Er werd vervolgens in de gaten gehouden of er sprake was van een eisprong. Mieke is zo’n zes maanden bezig geweest met Clomid-pillen, waarvan de dosis drie keer verhoogd is van 50 mg naar 150 mg. Er was geen eisprong en er gebeurde verder niets. Wel kwam Mieke aan in gewicht in deze periode met zo’n tien kilo.

Na deze verhogingen is Mieke overgegaan op Gonal-F spuiten. Dit medicijn werkt met het lichaamseigen hormoon FSH, dat eicellen laat rijpen. Dit werkte bij Mieke goed, al moest zij voor een eerste eisprong lang spuiten – dertig dagen. De eerste keer kreeg ze na zes weken een miskraam. Maar de tweede keer werd zij zwanger van haar zoontje. Ook de derde keer, toen haar zoon een jaar oud was, werd zij zwanger van haar dochter.

Mieke vertelt: ‘ik reageerde heel goed op de medicijnen gelukkig. Wel was het een heftige tijd met veel bijkomende klachten. Ik had vooral veel last van stemmingswisselingen; ineens kon ik heel verdrietig of echt een bitch worden. Daarnaast vond ik dit traject erg eenzaam. Mijn man en ik kozen er aanvankelijk voor het traject voor onszelf te houden en gewoon met het goede nieuws van een zwangerschap te komen als het zover was. Het voelde als een hele opluchting toen ik na de miskraam toch mijn vriendinnen erbij betrok, zo kon ik mijn verhaal delen.
Ik heb veel steun gehad aan mijn man. Toch was het steeds mijn lichaam waar de spuiten in moesten en die de klachten ervoer. Dat vond ik best pittig en gaf mij wel eens het gevoel er alleen voor te staan.’

Mieke vertelt dat de informatie vanuit het ziekenhuis doelgericht was; hoe zij er in haar privéleven mee om moest gaan, was haar eigen zoektocht. Hierin voelde Mieke zich soms beperkt; ‘Zoals bijvoorbeeld die hormoonspuiten. In die periode kon ik niet gemakkelijk van huis weg, omdat de spuiten in de koelkast moesten blijven. Later hoorde ik dat daar best wel speling in zit.’

Eigen acties

Na de geboorte van haar zoon heeft Mieke een bezoek gebracht aan de vrouwenpoli. Hier geven ze gericht advies op het gebied van gynaecologie en kijken ze met een brede visie naar jouw situatie en hulpvraag. Hier kreeg Mieke een intake en bloedonderzoek. Opvallend was haar tekort aan vitamine D en er werd opgemerkt dat haar schildklier juist traag werkt in plaats van snel. Ook de auto-immuunziekte Hashimoto werd geconstateerd. Deze ziekte heeft invloed op de werking van je schildklier en zorgt voor vermindering van de aanmaak van schildklierhormoon. 

Mieke heeft op advies drie maanden DCI geslikt en de Paleo-voedingsstijl gevolgd. Ze is met een diëtiste bezig geweest met dag- en voedingsschema’s. Vervolgens heeft zij dit na een jaar echter los gelaten, om zich bezig te houden met de zwangerschap van haar tweede kindje: ‘Onze wens was een tweede kindje die niet veel jonger zou zijn als onze zoon. De focus ging daardoor al snel weer naar het ziekenhuistraject, dat doel was belangrijker, ook al had op een natuurlijke wijze wel mijn voorkeur.’

Aanwezige behoeftes

Op dit moment is haar jongste kind 1,5 jaar oud. Mieke merkt dat haar persoonlijke welzijn weer belangrijker voor haar wordt: ze wil graag afvallen, goed voor zichzelf zorgen en een werkende levensstijl ontwikkelen. Los van de opgewekte ei-sprongen, heeft Mieke sinds het stoppen met de pil geen natuurlijke menstruaties gehad.

Mieke heeft door eerdere aanpassingen in voeding- en levensstijl weinig verschil gemerkt. Ze valt niet makkelijk af en haar onzuivere huid blijft. Dit zijn samen met haar moodswings de grootste klachten van Mieke. ‘De moodswings vind ik het lastigste, die hebben het meeste invloed op mijn omgeving. Maar ik merk wel dat het tijd wordt voor ‘ik’. Ik ben op dit moment veel bezig met persoonlijke ontwikkeling en ik wil echt goed voor mezelf gaan zorgen.’

Mieke heeft in de afgelopen jaren veel ondersteuning ervaren van haar behandelende ziekenhuis. Toch was dit volgens haar vooral op medisch vlak: ‘Ik geef het ziekenhuis echt een tien. Wel mistte ik op emotioneel gebied ondersteuning en vind ik dat iedereen met de diagnose de kans zou moeten krijgen een coach of hulpverlener te vinden voor dit stukje. Het medische traject maar ook de diagnose op zich doet heel veel met je mentale welzijn en de gevolgen worden door veel artsen en behandelaars onderschat of niet erkent.’

Wat valt mij op?

Het valt mij op dat Mieke ondanks haar volledig uitblijvende menstruatie goed reageert op de medicatie van het ziekenhuis. Hierin heeft ze snel besluiten gemaakt en het was voor Mieke en haar man vooral belangrijk dat het doel behaalt werd: een vervulde kinderwens.
Als ik Mieke dan ook vraag naar verdiepende informatie over haar traject of over haar PCOS, hoor ik in haar reacties dat ze daar niet altijd het fijne van weet. Ook wat betreft haar behoeftes lijkt het wel dat ze haar eigen gezondheid niet op één heeft gezet de afgelopen jaren en dat dit nu pas is gaan groeien.

Mieke geeft aan moeite te hebben met het aanhouden van leefstijlveranderingen. Dit wilt ze graag om haar huidige klachten te verminderen maar ook om eventuele klachten in de toekomst te voorkomen. Ze zegt: ‘Het is zo makkelijk om even een boterham uit de kast te pakken. Zeker met twee kinderen en een vol leven zakken aanpassingen in de loop van de tijd weer naar de achtergrond.’

Mieke noemt dat het vooral mindset is; ‘Hoewel de informatie op internet verspreid ligt, is er wel veel bekend en weet ik ondertussen best wel wat. Het is meer het daadwerkelijk doen en een stuk mindset waarmee ik het verschil kan maken voor mezelf. Hiervoor moet ik vooral bij mezelf te rade.’
Hierin ben ik met Mieke eens dat veel te maken heeft met de juiste mindset. Toch is deze gedachte ook een valkuil; door dit als reden te zien dat verandering nog uitblijft en het antwoord vervolgens helemaal bij jezelf te leggen, bestaat de (grote) kans dat er geen verandering komt.
Ik vraag mij af; wat ga je dan nu doen om jezelf wel die mindset aan te leren die jou laat doen wat nodig is om jouw doel te behalen?

Verder valt de schildklierafwijking van Mieke mij op. Hormonale klachten en de werking van de schildklier hangen vaak met elkaar samen. Hier volgt nog een artikel over. Mieke geeft ook aan veel te slapen en vaak vermoeid te zijn – symptomen die met zowel PCOS, verstoorde werking van de schildklier of bijnieruitputting te maken kunnen hebben. Persoonlijk denk ik dat Mieke veel persoonlijke winst kan halen uit het maken van de keuze haar gezondheid op de eerste plek te zetten.

Deel dit artikel:

Lees verder..

Blijf op de hoogte via mijn socials! Vooral op Instagram ben ik erg actief:

Blijf op de hoogte. Meld je aan voor mijn e-maillijst.

make up pcos

Welke make-up gebruik ik als ik PCOS heb?

by with No Comment PCOSVerdiepingVoeding

Misschien iets waar je niet gelijk aan denkt, maar PCOS en make-up (en andere cosmetica) hebben wel degelijk met elkaar te maken.

Enerzijds vanuit de kant van de gevolgen van PCOS: één van de mogelijke symptomen is een onzuivere huid. Ik ben ook flink getrakteerd op puisten en oneffenheden vanaf mijn 15e levensjaar en nog steeds is mijn huid gevoelig. Daarnaast heb ik littekens en grove poriën uit mijn hardcore puistentijd. Soms best fijn om dit te kunnen verdekken en in ieder geval prettig om er goed voor te zorgen.

Anderzijds vanuit de kant van de oorzaken van PCOS: make-up en andere cosmetica of verzorgingsproducten kunnen je klachten verergeren, je huid neemt namelijk stoffen op (denk maar eens aan de werking van een nicotinepleister).  Door make-up te kiezen zonder schadelijke stoffen breng je hormonen meer in balans.

Er zijn een aantal factoren die de opname van stoffen door de huid beïnvloeden:

  1. De hoornlaag van de huid bestaat nauwelijks uit water. Stoffen die door vetten worden opgenomen dringen makkelijker door de huid.
  2. De mate van huid-verwekers in het product; hoe meer zeepachtige stoffen er in het product zitten, hoe makkelijker het in de huid trekt. Zeep lost vet op, waardoor wateroplosbare stoffen makkelijker doorgelaten worden.
  3. Het afdekken van de huid; hierdoor weekt de huid o.a. door haar eigen vocht en neemt het makkelijker stoffen op.
  4. Conditie van de huid; een beschadigde, dunne, oude, hele jonge of ongezonde huid is beter doordringbaar(bijvoorbeeld ook bij puistjes).
  5. Vorm van het product; een product in olievorm wordt makkelijker opgenomen door de aanwezige vetten.

WELKE STOFFEN KAN IK HET BESTE MIJDEN?

  1. Parabenen

Parabenen verlengen de houdbaarheid van het product en heeft invloed op het behoud van kleur en structuur. Vermijd de E-nummers E214, E215, E216, E217, E218, E219, E319, E320, E321 of de namen methyl, ethyl, propyl, butyl, BHA en BHT (laatste twee zijn ook in kleine hoeveelheden bewezen verstoorders).

  1. Minerale oliën en petroleum derivaten

Deze stoffen trekken het vocht uit je huid. Het afvoeren van afvalstoffen wordt hierdoor moeilijker en de kans op puistjes en verstopte porïen vergroot.
Vermijd petrolatum, vaseline, paraffinum-liquidum, paraffinum-subliquidum cera microcristallina (hart-paraffine), microcrystalline wax, mineral oil, ozokerit, ceresin, C 11-12 of C 13-14 isoparaffin.

  1. Kunstmatige geurstoffen

Denk hierbij aan de namen parfum, perfume, parfummix, fragrance, peru balsem of balsam peru.

  1. Vermijd ook de chemische stoffen propyleenglycol of propaan- 1,2-diol (E1520), Lanoline (E913), SLS Ftalaten en 4-Methylbenzylidene.

Hormoonverstorende chemicaliën zijn qua structuur gelijkaardig aan natuurlijke geslachtshormonen als oestrogeen(xeno-oestrogenen), waardoor de functie ervan verstoord wordt. Vrouwen met PCOS hebben vaak al last van oestrogeendominantie, dus het is niet wenselijk dat dit ook door cosmetica versterkt wordt.

SIMPELE TIPS    

Wat mij erg helpt bij de keuze van mijn cosmetica is om voor merken te gaan die biologisch en vegan zijn. Dit zijn vaak al merken die geen schadelijke stoffen bevatten.
Toch is het opletten geblazen; niet alle merken komen na wat ze beweren. Een keurmerk zegt niet alles. ‘Rank a brand’ heeft in 2016 onafhankelijk onderzoek gedaan naar verschillende merken die op de mark zijn. Als je dit onderzoek wilt ontvangen, stuur mij dan even een mailtje.

Vanuit dit onderzoek zijn er een aantal merken naar voren gekomen die sowieso geen chemische stoffen bevatten:

  • Weleda
  • Dr Hauschka
  • Logona
  • Santé
  • Botanique
  • Lavera
  • Living Nature
  • Zao

Hoewel deze merken het beste scoren van de door hun onderzochte groep, was het evengoed nog niet optimaal met betrekking tot de andere aandachtspunten.

Ik heb mijn persoonlijke onderzoek voortgezet en ben uit gekomen op het volgende merk: Inika.
Dit merk is vegan, dierproefvrij, bevat geen schadelijke chemicaliën en is halal.

In de video deel ik mijn ervaring met de foundation, waar ik erg tevreden over ben(op moment van schrijven juni 2018, maar januari 2019 is dit nog steeds mijn meest favoriete foundation).

Check jouw producten in ieder geval op bovenstaande ingrediënten, als je zeker wilt weten dat ze geen negatieve invloed hebben op jouw hormonale balans.

Deel dit artikel:

Lees verder..

Blijf op de hoogte via mijn socials! Vooral op Instagram ben ik erg actief:

Blijf op de hoogte. Meld je aan voor mijn e-maillijst.

in gesprek met jet

In gesprek over PCOS: het verhaal van Jet

by with No Comment In gesprek over PCOSPCOSPersoonlijk

Laatst deed ik een oproep om in contact te komen met jou. Want naast mijn eigen ervaring met PCOS, wil ik graag meer weten over wat er bij jou speelt. Wat jouw ervaringen zijn, wat jou beweegt en wat jij zou willen in jouw leven met PCOS.

Er hebben een aantal vrouwen gereageerd, waar ik mee in gesprek ben gegaan. Zolang ik toestemming krijg, deel ik mijn gespreksverslagen graag met je omdat het inzicht, informatie en erkenning kan geven.

in gesprek met jet

Gister heb ik een gesprek gehad met een jonge vrouw van 27 jaar die ik in het verhaal Jet noem. Jet woont samen met haar vriend en heeft nog geen kinderen. In haar familie komt geen PCOS of een andere hormonale stoornis voor. Ze weet sinds een aantal maanden dat ze PCOS heeft. Bedankt Jet voor je openhartigheid en informatie!

Voorafgaand aan de diagnose PCOS

Jet heeft vanaf haar tienerjaren klachten ervaren omtrent haar menstruatiecyclus. Ze werd op twaalf jarige leeftijd voor het eerst ongesteld en op haar dertiende begon ze met de pil. In het jaar voor de pil heeft ze veel klachten gehad, een onregelmatige cyclus en veel tussentijdse bloedingen. De cyclussen herkende ze aan hevig bloedverlies en veel pijn, de tussentijdse bloedingen waren kort (1,5 dag) en tekende zich door matig bloedverlies richting bruine afscheiding.

De pil was voor Jet niet ideaal, ze vergat het wel eens en besloot bij haar eerste vriendje op  15 jarige leeftijd een mirenaspiraal te nemen. Dit heeft ze als zeer oncomfortabel ervaren; veel krampen en hevige (rug)pijn. De dokter adviseerde het een half jaar aan te kijken – haar lichaam moest gewoon wennen volgens hem.
Dit continueerde tot Jet na ongeveer twee jaar met spoed naar het ziekenhuis moest. Ze had onhoudbare pijn in haar buik. Er werd onderzocht en er bleek vocht in haar buik te zitten en een cyste. Er werd Jet vertelt dat een cyste uit haar eierstokken ‘de verkeerde kant op was geschoten’, haar buikholte in – er werd geen PCOS geconstateerd.
Jet is behandeld en heeft snel daarna haar spiraal laten verwijderen omdat dit cystevorming kon versterken, werd haar vertelt.

Ze is overgegaan op de nuva-ring in de veronderstelling dat dit haar cyclus plaatselijk zou beïnvloeden. De twee jaar dat ze dit gebruikte tekende zich door heftige moodswings en huilbuien, tot ze er achter kwam dat deze vorm van anticonceptie toch een grotere impact had op haar gesteldheid. Weer stapte ze over naar een andere vorm; de minipil.

In 2017, toen Jet 26 jaar oud was, is ze gestopt met de minipil en overgegaan op het gebruik van condooms. Ze wilde ervaren hoe ze zich voelt zonder hormonale invloeden van buitenaf. Ze ervaart veel voordelen; meer energie, een hoger libido, minder moodswings en beter in staat lichter te denken. Wel is ze ongeveer tien kilo aangekomen in gewicht en ervaarde ze een blijvend onregelmatige cyclus.

Begin dit jaar heeft Jet een bezoek gepleegd aan de huisarts en kwam zij bij de echoscopiste terecht voor inwendig onderzoek. Zij noemde wel ‘iets te zien’, maar geen bevoegdheid te hebben om informatie te geven.. Dit was aan de gyneacoloog. Echter, hier had Jet geen afspraak mee. Na aandringen werd ‘de mogelijkheid tot PCOS’ genoemd, met advies vooral níet op internet te gaan kijken. Jet werd met enkel deze informatie naar huis gestuurd. De PCOS werd een week later, op het uiteindelijke consult bij de gyneacoloog, bevestigd.

Jet heeft geen last van overbeharing of een onzuivere huid. Ze heeft ook geen haaruitval. Haar klachten uiten zich vooral door hoe haar cyclus verloopt, haar gewicht en haar gemoedstoestand.

Sinds de diagnose

Jet vertelt:

‘Ik schrok dus best wel toen ik de ‘diagnose’ kreeg. Ook omdat die gynaecoloog op een gegeven moment zei dat als we kinderen willen dat we de sperma van mijn vriend ook moesten testen. Nou, toen ik dat vertelde aan hem zorgde dat voor weerstand, zacht gezegd.

Ik voelde persoonlijk ook veel weerstand en wilde zo graag dat PCOS geen roet in het eten zou gooien. Ik was op zoek hoe IK weer de touwtjes in handen kreeg en niet de PCOS. Mijn vriend en ik hadden bijvoorbeeld wel eens gezegd dat we over ongeveer twee jaar aan kinderen willen beginnen. Dit werd voor mij nu opeens een deadline ofzo. Nu ik wist dat dit proces wat langer kon gaan duren, wilde ik het liefste meteen al aan de slag. Dus ik ging als een malle op zoek naar woningen waar we iets meer ruimte zouden hebben. Ik probeerde mijn vriend over te halen om al eerder te starten met het vervullen van onze kinderwens. Ik was bang dat als we te lang zouden wachten het misschien helemaal niet meer zou lukken.’

Jet is sindsdien begonnen met het onderzoeken van mogelijkheden. Ze weet pas net dat ze PCOS heeft en heeft sindsdien veel vragen.

Ook krijgt ze tegenstrijdige informatie van haar artsen. Jet heeft bijvoorbeeld veel last van krampen in haar onderbuik. De huisarts weidt dit volledig aan darmproblemen en adviseert laxeermiddel; macrogol met electrolyten. Maar Jet ervaart verder geen darmklachten..
De gyneacoloog noemt dat de pijn met haar eisprong te maken kan hebben, maar geeft verder aan dat PCOS geen pijn doet.

Jet geeft aan zich veel beter te voelen zonder anticonceptie en zo’n vier keer per jaar een eisprong te hebben. Verder ervaart ze het wel als prettig dat ze bij een kinderwens wel begeleid kán worden op medisch gebied, hoewel dit niet haar eerste voorkeur heeft.

Eigen acties

‘Ik ben er een periode echt te veel mee bezig geweest. Abrupt gestopt met roken, elke dag probeerde ik te gaan sporten en baalde ik als het niet lukte, acupunctuur behandelingen en vooral ook drammerig gedrag naar mijn vriend. De stress die op me afkwam, maakte het allemaal eigenlijk alleen maar erger. Ik probeer het nu meer los te laten.’

Jet geeft aan weinig baat te hebben gehad bij de acupunctuur. Ze overweegt nu naar een osteopaat te gaan, op advies van een familielid. Verder probeert ze niet te snoepen, wat haar vrij makkelijk af gaat.

Aanwezige behoeftes

Jet zou graag willen weten wat ze kan verwachten; welke mogelijkheden zijn er? Wat werkt voor haar? Waar moet ze beginnen? Er is veel aanbod maar weinig helderheid wat wanneer het meeste kans van slagen heeft.
Persoonlijk vind ze het soms lastig te filteren wanneer iets met haar PCOS te maken heeft en wanneer met haar persoonlijkheid of algemene welzijn. Wat is nu wel of niet een moodswing? Ze geeft aan dat het begrijpen hoe ze zich voelt soms extra lastig is met PCOS.

Ook haar toekomstige kinderwens speelt door onduidelijkheid over de mogelijkheden extra in haar hoofd. Jet geeft aan dat het invloed heeft op de keuzes in haar leven en de vrijheid die ze ervaart.

‘Ik kan nog steeds erg balen dat ik PCOS heb. Niet alleen om het ‘kinderenverhaal’ maar ook omdat ik zo ontzettend veel ben aangekomen, ik veel stappen moet zetten om dit onder controle te krijgen en moodswings heb.’

Wat valt mij op?

Het valt mij in ons gesprek op dat Jet heel graag acties wilt ondernemen om zich beter te voelen en goed voor zichzelf te zorgen. Dit krijgt vorm in periodes waarin ze zichzelf van alles oplegt; wat ze uiteindelijk niet vol houdt. Ook vind ik het opvallend dat Jet op advies van behandelaars of bekenden acties onderneemt, of nog voor haar diagnose ondernomen heeft, die gericht zijn op symptoombestrijding of gericht zijn op een specifiek stukje van haar welzijn (bijvoorbeeld voeding, waarbij geestelijk welzijn ondergesneeuwd werd). Dit alles met weerstand op PCOS en niet per sé vanuit het startpunt goed voor haar lichaam te willen zorgen.
Daarnaast valt het mij op dat Jet niet voldoende inzichtelijk heeft hoe het ‘nu’ echt is. Waar zit nu precies haar grootste behoefte om eerst aan te werken? Welke leefgebieden en persoonlijke aspecten hebben nu voor haar prioriteit om aan te werken? Hoe is haar leefstijl nu écht, wat zou nu op de kortere termijn al verschil kunnen maken?

Mijn advies aan Jet is dan ook om eerst bewust te worden van het nu. Om nog niets te veranderen, maar te observeren en te noteren wat nu bij haar speelt. Om van daaruit eens uit te kunnen zoomen; wat valt op? Jet: ‘Ik zal het meer moeten accepteren en ben blij dat we in kleine stappen samen aan de slag gaan.’

Wat ik verder opvallend vind is de positieve wending dat het verhaal aanneemt sinds Jet besloten heeft om met hormonale anticonceptie te stoppen. Ze voelt zich nu, ondanks haar PCOS klachten, beter dan ooit.

NB

Ik vind het vaak opvallend in onze maatschappij hoe snel iemand een advies krijgt dat gericht is op één specifiek deel van zijn of haar gezondheid of dat volledig gericht is op symptoombestrijding. Juist het hele plaatje zien, aandacht voor het gehele welzijn van de persoon, kan naar mijn inziens verschil maken. Met veel aandacht voor mentaal welzijn en gedragsverandering, in kleine stapjes en gericht op de lange termijn.

Deel dit artikel:

Lees verder..

Blijf op de hoogte via mijn socials! Vooral op Instagram ben ik erg actief:

Blijf op de hoogte. Meld je aan voor mijn e-maillijst.

Blog 13 foto

PCOS en stress: hoe werkt stress?

by with One Comment Ontspanning en rustPCOSPsyche en gedragVerdieping

Het wordt vaak genoemd, soms zelfs als excuus. Mensen ervaren vaak (werk)druk of stress in hun leven en dit wordt door sommigen als ‘normaal’ gezien of gedoogd.

Maar wat doet die stress nu echt? Wat is het proces in het lichaam precies?
Bewustwording geeft inzicht en inzicht zet aan tot actie, dus het kan (wederom) helpen hier wat meer over te weten. In mijn eerste post over stress heb ik hier al het een en ander over vertelt, vandaag ga ik er verder op in. 

Blog 13 foto

Wat is de HPA-as?

De HPA as staat voor Hypothalamus-Pituitary-Adrenal-as, in het Nederlands de Hypothalamus, hypofyse, bijnier as. Deze drie onderdelen van het lichaam werken samen bij stressreacties.

De hypothalamus is een onderdeel van de hersenen dat signaleert. Het signaleert de stand van zaken in het lichaam en van buiten het lichaam. Het ontvangt onder andere vanuit je zintuigen informatie.
Als er een stressvolle situatie plaatsvindt, merkt de hypothalamus dit op en geeft het vervolgens een signaal aan de hypofyse.

De hypofyse is een kleine klier in de hersenen die vele hormonen kan produceren. Afhankelijk van de behoefte van het lichaam, geeft het specifieke hormonen af. Bij de ‘stress’-boodschap van de hypothalamus zal de hypofyse het hormoon ACTH afgeven.

De bijnieren merken de ACTH op. Bijnieren zijn kleine organen die als het ware bovenop de nieren liggen. Je kan de bijnier verdelen in twee onderdelen: het bijniermerg en de bijnierschors.

Het bijniermerg bevindt zich onder de verschillende lagen van de bijnierschors en produceert adrenaline en noradrenaline, de hormonen die in stresssituaties zorgen voor alertheid en paraatheid zoals ik in mijn vorige post al aangaf.

De bijnierschors bestaat uit drie lagen:

De buitenste laag produceert mineralocorticoïden; hormonen die de bloeddruk in stand houden, omdat deze hormonen de nieren aanzetten om vocht vast te houden.
De laag daaronder produceert glucocorticoïden; dit zijn hormonen met verschillende effecten:

– Het bevorderd de vorming van glucose (!)
– Het produceert cortisol bij stresssituaties
– Het heeft invloed op de vetverdeling
– Het onderdrukt je afweer
– Het onderdrukt ontstekingen
– Het bevorderd de afbraak van eiwitten (waar glucose van gemaakt kan worden).

De binnenste laag produceert mannelijke en vrouwelijke geslachtshormonen (androgenen en oestrogenen).

Als de hypofyse ACTH aanmaakt in een stresssituatie, wordt er door de bijnieren (oa) extra glucocorticoïden aangemaakt. De aspecten van bovenstaande opsomming zullen daardoor meer aanwezig zijn.

Dit proces is GOED!
Alleen, bij blijvende stress wordt het minder goed:

Blijvende stress zorgt voor blijvend verhoogde aanmaak van corticoïden; blijvend verhoogt cortisol in het bloed. De bijnieren zijn continue flink aan het werk (en denk dan ook even terug aan mijn blog over die sprinter).

Hoewel je lichaam dit echt wel een tijdje vol houdt, worden de receptoren die reageren op cortisol naar mate de tijd verstrijkt steeds minder gevoelig. Cortisol wordt wel in dezelfde mate aangemaakt, maar niet meer als zodanig opgepakt door het lichaam (vergelijk dit met het proces bij insulineresistentie of denk aan bijvoorbeeld die alcoholist die steeds beter tegen drank kan voordat hij dronken wordt: de receptoren worden minder gevoelig bij veelvuldige blootstelling). Dit kan leiden tot bijvoorbeeld de volgende symptomen:

– Als je ’s ochtends wakker wordt heb je het gevoel nog uren te kunnen slapen
– Je sleept jezelf vervolgens door de ochtend heen
– Je hebt echt koffie/cafeïne nodig om te kunnen functioneren
– Je ervaart weinig geduld, een kort lontje
– Je concentratie wordt steeds minder

Allemaal dingen waar cortisol normaal een positief en essentieel effect op heeft.

Als je geen gehoor geeft aan dit soort signalen en de stress blijft aanhouden, kan dit uiteindelijk leiden tot bijnieruitputting(1). Dit is eigenlijk de lichamelijke vorm van een burn-out en komt ook vaak samen met een mentale burn-out. Bijnieruitputting staat voor een verstoring in de werking van de HPA-As. Dit betekend dat de langdurige verhoging van cortisol in het bloed ertoe heeft geleid dat de hypofyse en hypothalamus onvoldoende functioneren. Dit komt door de negatieve terugkoppeling van cortisol: in een gezonde situatie geven de hypothalamus en hypofyse een signaal naar de bijnier om cortisol aan te maken. Als dit gebeurt is, is er dus meer cortisol in het bloed. Dit wordt door de hypothalamus opgemerkt en die stopt met het stimuleren van de hypofyse om ACTH aan te maken.

Bij constante stress wordt de HPA as constant gestimuleerd en daardoor is er een constante verhoging van de hierdoor aanwezige stoffen, waaronder cortisol. Dit leidt onder andere tot schade aan en verlies van neuronen en weefsels. Naarmate deze situatie aanhoudt wordt de HPA-as steeds minder responsief. Uiteindelijk leidt dit tot een systeem wat amper tot niet meer reageert. Hierdoor zullen o.a. cortisolwaardes die gemeten worden juist lager uitvallen(2).

Maar, hoe staat bijnieruitputting of voorstadia hiervan in verband met PCOS?

Zoals ik al eerder schreef kan de bloedsuikerspiegel bij PCOS instabiel zijn door insulineresistentie. Er is sprake van pieken, maar ook van dalen. Bij een bloedsuikerdip kan het lichaam op drie manieren helpen; allereerst probeert het lichaam de dip te herstellen door glucagon aan te maken. Glucagon heeft een tegenovergesteld effect als insuline, het verhoogt de glucosewaardes in het bloed. Beide stoffen worden door de alvleesklier aangemaakt. Bij een diepere dip in de bloedsuikerspiegel moet de bijnier echter bijspringen door adrenaline en zeker ook cortisol aan te maken. Als de bijnier overbelast is, verloopt dit proces stroever en is het lichaam minder in staat accuraat te reageren op bloedsuikerdips. Het kan daardoor insulineresistentie in de hand houden. Ook zorgt een overbelaste bijnier voor minder aanmaak van DHEA, een stof dat ook van invloed is op je hormoonbalans.

Andersom werkt het net zo; de insulineresistentie die vaak gepaard gaat met PCOS, vraagt meer van de bijnier en kan ervoor zorgen dat bijnieruitputting sneller optreed.
Het stabiliseren van je bloedsuikerspiegel door bepaalde voedingskeuzes kan dus zowel op insulineresistentie als bijnieruitputting een positief effect hebben.

Daarnaast produceert de binnenste laag van de bijnierschors geslachtshormonen. Hoewel dit in geringe mate gebeurd, zorgt bijnieruitputting wel voor een verminderde werking van deze afgifte.

Ook wil ik nog even terugpakken naar de hypofyse. Deze klier heeft hoofdzakelijk de focus op stress, stofwisseling en voortplanting. Een lichaam dat zich bevind in ‘paniekstand’, heeft minder belang bij een goed werkende stofwisseling en heeft minder behoefte aan voortplanten. Stress betekend gevaar; het is levensreddend en dat heeft voorrang op de andere processen.
Op het gebied van voortplanting zorgt dit voornamelijk voor een verminderde aanmaak van progesteron door de bijnieren, waardoor oestrogeen kan gaan overheersen. Er kan een oestrogeendominantie ontstaan, wat een negatief effect heeft op PCOS. Hierover lees je hier meer.

Tot slot

Ik ben mij bewust dat PCOS bij iedere vrouw een andere vorm kan aannemen, met andere klachten, symptomen en oorzaken. Toch is stressreductie in mijn beleving één van de meest essentiële aandachtspunten als je jouw klachten wilt verminderen. Het optimaliseren van je voedingspatroon is belangrijk, maar zoals je hierboven kunt lezen zijn de gevolgen van stress ook groot.
Ook bij vrouwen zonder insulineresistentie en/of waar geen sprake is van overgewicht, kan stress een grote rol spelen bij het uitblijven van jouw menstruatie.

Bronnen:

  1. Bijnieruitputting kenniscentrum, oorzaken, symptpmen en behandeling, bijnieruitputting.com
  2. Stichting Orthokennis, Weerbaar tegen stress, 2017, https://www.orthokennis.nl/nieuws/weerbaar-tegen-stress

Deel dit artikel:

Lees verder..

Blijf op de hoogte via mijn socials! Vooral op Instagram ben ik erg actief:

Blijf op de hoogte. Meld je aan voor mijn e-maillijst.

blog 12 foto

PCOS en stress: leef als een sprinter

by with No Comment Ontspanning en rustPCOSPsyche en gedrag

Vandaag het vervolg op het onderwerp stress. Stress en PCOS kunnen elkaar sterk beïnvloeden. Door stress te reduceren in je leven, kan je minder klachten van je PCOS ervaren.

blog 12 foto

Laten we het eens omdraaien. Niet denken vanuit stress, maar juist denken vanuit ontspanning. Vorige keer noemde ik al dat je stress makkelijker toelaat in je leven dan je denkt.

Het helpt mij daarvan bewust te worden als ik nadenk vanuit het startpunt ontspanning – wat zijn de omstandigheden als ik helemaal ontspannen ben?

Als ik ontspannen ben..

– Ben ik omringd door mensen waarbij ik mij vertrouwd voel
– Ben ik uitgeslapen
– Heb ik genoeg tijd voor wat mij te doen staat
– Bevind ik mij in een rustige situatie zonder harde geluiden of lichten
– Focus ik vaak op één ding dat ik interessant vind
– Zit ik niet te scrollen op social media
– eet ik gezond
– Kijk ik uit naar leuke dingen in de toekomst
– Heb ik net een zware (lichamelijke) opdracht voltooid

Er zijn natuurlijk altijd situaties waarbij je bovengemiddeld veel stress voelt. Maar we staan veel vaker bloot aan stress in de vorm van lichte spanning, onrust of ontevredenheid. We staan altijd ‘aan’ en vullen de gaten tussen onze activiteiten op met input.

Of tijdens het uitvoeren van activiteiten schakelen we steeds met onze aandacht – vaak doordat laptop, tv, telefoon of andere factoren uit je omgeving dat van je ‘vraagt’. Terwijl er juist in de tussenliggende periodes ruimte is voor creativiteit, rust en overdenking(1).

Afgelopen week zag ik op social media (..) het volgende: ‘Leef als een sprinter’.

Want een sprinter: geeft korte tijd vol-gas en neemt daarna veel rust. Is gespierd, gezond en sterk.

Een marathonloper daarintegen verbruikt al zijn reserves tot hij er (letterlijk) bij neervalt. Is vaak mager en oogt ongezond.

Toch leven veel mensen als een marathonloper. Vanaf het moment dat we opstaan is er een aaneenschakeling van activiteiten of input.

Dat neemt kosten met zich mee – het kost ons welzijn. Eerst een beetje, maar als je geen gehoor geeft aan de signalen van je lichaam en geest kan het zelfs leiden tot burn-out of depressie. Het leven als een marathonloper heeft ook zeker een nadelig effect op PCOS.

Wat kan helpen is om stap voor stap te kiezen voor een leven als een sprinter: Als je overgaat op actie, doe dat dan all-in door je er volledig op te focussen. Maar kies daarna ook volledig voor rust. Schakel in je rust echt even uit door bijvoorbeeld te wandelen, even te liggen in de zon, te mediteren, rek en strek oefeningen te doen, de natuur op te zoeken.. Kies een activiteit die weinig nieuwe input met zich mee brengt. Denk aan situaties waarin jij zeker weten ontspannen bent. Hoe zien die er uit? Probeer dit soort situaties meer op te zoeken. Schrijf voor jezelf eens uit waar jij stress van krijgt, en waarvan juist niet. Wordt je bewust van jouw stressoren.

En het is echt niet zo dat je volledig in het nu en 100% zen door het leven moet gaan om verschil te gaan merken(wat is zen überhaupt?). Ik ben ook vaak genoeg onder invloed van stress – maar door te blijven oefenen en je gaandeweg steeds bewuster te worden van jouw invloed hierop, worden je stressoren en de effecten ervan steeds kleiner.

Het verschil kan je al gaan maken door één pauze per dag te nemen waarin je iets doet dat je rustig maakt. Of door stress sneller te leren herkennen bij jezelf – zodat je anders naar situaties die je stress kunnen geven leert kijken. En om chronische stress een halt toe te roepen. Er zit een groot verschil tussen een stressvolle situatie en langdurige en aanhoudende stress.

Maar ook hier; je kan jezelf nog zo goed trainen om anders met stress om te leren gaan, maar als de basis niet goed is wordt dit best een uitdaging. Als je structureel te weinig slaapt, ongezond eet of je agenda te vol propt, ben je vatbaarder voor stress. En dus ook voor PCOS. Kies dus echt voor jezelf en voor wat jij nodig hebt. Als je dat niet serieus neemt, zal er niets veranderen.

Bronnen:

  1. Wouter van Noort, Is daar iemand, 2017

Deel dit artikel:

Lees verder..

Blijf op de hoogte via mijn socials! Vooral op Instagram ben ik erg actief:

Blijf op de hoogte. Meld je aan voor mijn e-maillijst.

Blog 11 foto

PCOS en stress: wat is stress?

by with No Comment Ontspanning en rustPCOSPsyche en gedrag

Iedereen heeft stress. En dat is maar goed ook! Stress is een fantastische manier om:

In actie te komen
Te doen wat nodig is
Snel te handelen bij gevaar
Scherp van geest te zijn

Je kan in een stressvolle situatie spreken van een stressor (de situatie die stress veroorzaakt) en de stressrespons (de reactie op de stressor). Stress is het gevolg van de stressor en de aanleiding van de stressrespons.
Stress heeft een oeroude functie: ons in leven houden. Biologisch gezien wordt stress gevormd in een bedreigende situatie.
 Psychologisch gezien wordt stress gevormd zodra je een situatie als bedreigend inschat. Dat is nogal een verschil! Wat als bedreigend ervaren wordt, is voor iedereen anders.

Blog 11 foto

Als er sprake is van een dreigende situatie, maakt het lichaam direct adrenaline en noradrenaline aan. Deze stoffen stimuleren het sympatisch zenuwstelsel. Bij deze stimulering wordt ons lichaam klaargestoomd voor actie; vechten of vluchten. Spieren spannen zich aan, bloeddruk en hartslag verhogen, pupillen verwijden, ademhaling versnelt en de spijsvertering vertraagd. Dat is mooi: het lichaam is klaar om zichzelf uit de situatie te kunnen redden.

Als de stressvolle situatie langer duurt, maakt het lichaam extra cortisol aan. Dit zorgt voor de aanvoer van nieuwe energie door glucosewaardes in het bloed te verhogen. Je lichaam kan extra vluchten of extra vechten.

Biologische ofwel positieve stressoren zijn bijvoorbeeld:

– Er komt een agressieve hond op je af gerend
– Er ontstaat onweer en heftige regen wanneer je aan het SUPpen bent
– Er komt een losgekoppelde caravan op je af op de snelweg
– Je moet een presentatie geven op je werk
– Je staat in de finale van een sportwedstrijd op het punt van de start

Echter, er zijn ook andere vormen van stressoren:

– Je ervaart al enkele weken een te hoge werkdruk
– Je hebt vaak ruzie in je relatie en twijfelt of jullie bij elkaar blijven
– Je bent aan het afstuderen en bent te laat begonnen met je scriptie
– Je komt financieel net aan rond afgelopen maanden en je wasmachine gaat stuk

Je ziet het verschil; in het ene rijtje volgt er een lichamelijke reactie na de stressor, in het andere rijtje niet. Je lichaam ‘ontlaad’ niet en ervaart langdurig een (wellicht mindere) mate van stress.
Dit betekend dat de cortisolgehaltes in je lichaam langere tijd verhoogd zijn. Deze waardes hebben invloed op je bloedsuikerspiegel, cortisol zorgt immers voor afgifte van glucose aan het bloed voor extra energie. Mooi als je dit ook echt nodig hebt, minder mooi als je er vervolgens niets mee doet.

Eerder heb ik geschreven over insulineresistentie bij veel vrouwen met PCOS. Hier komt dit wederom om de hoek kijken: de verhoogde glucosewaardes in het bloed worden gesignaleerd door het lichaam, insuline wordt aangemaakt om dit weer te stabiliseren, maar de resistentie zorgt voor een matig verloop van het proces wat hoort te volgen (voor meer info, check mijn vorige blogs).

Dit zorgt er voor dat de glucose-verhoging in het bloed door de aanwezige cortisol (stress) niet gemakkelijk kan worden omgezet in energie. Ook als je een sprintje zou gaan trekken, zou die aanwezige glucose matig omgezet worden in energie en dus ook niet zo gemakkelijk afnemen als bij een persoon zonder insulineresistentie (al is het wel verstandig regelmatig te sporten, omdat dat insulineresistentie tegengaat en een positief effect heeft op je hormonale balans, maar dat even terzijde).

Het is dus fijn en belangrijk om je cortisolwaardes laag te houden wanneer je jouw klachten van PCOS wil verminderen. De beste manieren zijn:

  1. Niet gestresst raken (makkelijk om te zeggen). Door stressvolle situaties te vermijden of anders naar deze situaties te leren kijken.
  2. Actief rust opzoeken door situaties te creëren waarvan je weet dat je tot rust komt. Dit kan bijvoorbeeld een lange douche zijn, zangles, sporten, yoga, meditatie, sauna of een wandeling. Of zoals ik, op het SUP-board zoals op de foto.

Stress is een complex onderwerp dat je makkelijker toelaat in je leven dan je denkt. Wees er in ieder geval van bewust dat PCOS en stress sterk met elkaar verbonden zijn en het verminderen van stress minstens zoveel aandacht behoeft als bijvoorbeeld voedingsaanpassingen.

Deel dit artikel:

Lees verder..

Blijf op de hoogte via mijn socials! Vooral op Instagram ben ik erg actief:

Blijf op de hoogte. Meld je aan voor mijn e-maillijst.

Blog 6 foto (2)

Insulineresistentie uitgelegd: deel 1

by with No Comment PCOSVerdieping

Heb jij last van insulineresistentie?  Ben je vaak moe, heb je cravings, een flinke dip in je dag waarin je wel in slaap kan vallen? Of heb je vaak onwijze honger en last van slapheid?

Blog 6 foto (2)

Ik had hier ontzettend veel last van. Ik weet nog wel dat ik soms mijn auto aan de kant zette en zo in slaap kon vallen op klaarlichte dag.. of na het middageten helemaal instortte. Onderstaande inzichten hebben mij erg geholpen hier vanaf te komen. Ik weet zeker dat het jou ook kan helpt!

Goede keuzes maken

Om bewuste leefstijlkeuzes te maken als je PCOS hebt, helpt het om inzicht te krijgen waarom. Door meer te begrijpen van het syndroom, kan je én sterker achter je keuzes staan én betere keuzes maken.
Hoewel er nog niet helemaal duidelijk is wat nou de oorzaak is en wat het gevolg, zijn er wel een aantal symptomen die vaak voorkomen. Één daarvan komt bij 95% van de vrouwen met PCOS voor: insulineresistentie (wat overigens ook voor kan komen bij mensen zonder PCOS).

Maar, wat is dat nou eigenlijk?

Bij een ‘gezond’ persoon zonder insulineresistentie werkt het als volgt:

De persoon gaat ontbijten. Dit ontbijt wordt door het verteringsstelsel afgebroken tot suikers (zoals elk voedsel) en als glucose opgenomen door het bloed. Dit vormt de ‘bloedsuikerspiegel’. De bloedsuikers verplaatsen zich naar de cellen, die de glucose opnemen en omzetten in energie. Om toegang te krijgen tot de cellen, zitten er op elke cel kleine deurtjes waar de glucose door kan passeren; de zogenaamde glucose-transporters. Op elke cel zitten echter ook insulinereceptoren die gevoelig zijn voor het hormoon insuline. Zie de insulinereceptoren als het slot, de insuline als de sleutel, en de glucose-transporters als de deur. Als insuline-deeltjes op de receptoren plaats nemen, ontstaan er op die cel meer glucose-transporters die openstaan voor losse deeltjes glucose. Het resultaat; snellere opname van glucose en een daling van je bloedsuikerspiegel. De opname van de glucose leidt zoals gezegd uiteindelijk naar energie, doordat het omgezet wordt naar glycogeen in de lever en de spieren. Hoe dit proces precies verloopt zal ik jullie voor nu besparen.

Op de afbeelding is uitgebeeld hoe dit verloopt. Er zijn verschillende soorten glucose-transporters, ieder meer of minder gevoelig voor insuline. Op de afbeelding zie je de glucose-transporter 4, die erg gevoelig is voor insuline. Je ziet dat insuline plaats neemt op de receptor, en hierdoor de glucose-transporter kan passeren en in de cel verder gaat met het proces bij 4, 5 en 6.

Oke, nu terug naar insuline

Een gezond persoon maakt extra insuline aan (door de alvleesklier) zodra opgemerkt wordt dat er een glucosepiek ontstaat in het bloed en de bloedsuikerspiegel dus stijgt. Door die extra insuline worden insuline-receptoren sneller voorzien van een insuline-deeltje en wordt glucose sneller opgenomen. Met als doel: de bloedsuikerspiegel constant houden. Andersom werkt het ook zo; als de bloedsuikerspiegel daalt doordat je bv sport of weinig gegeten heb de afgelopen tijd, neemt de hoeveelheid insuline in je bloed af doordat de alvleesklier glucagon aanmaakt en glycogeen wordt omgezet naar glucose in het bloed. Er raken geen insuline-receptoren bezet en de glucosedeeltjes die nog in je bloed aanwezig zijn, worden niet verder opgenomen door je cellen omdat de transporters niet open staan. Een stabiele bloedsuiker zorgt voor voldoende energie.

Veel vrouwen met PCOS hebben echter te maken met insulineresistentie. De insuline wordt wel aangemaakt door de alvleesklier, glucosepieken worden dus wel opgemerkt door het lichaam, maar als de insuline in het bloed verschijnt kan het niet goed plaats nemen op de insulinereceptoren. De receptoren zijn in meer of mindere mate ongevoelig en laten het insulinedeeltje niet toe. Hierdoor blijven de glucosedeeltjes in het bloed en neemt de bloedsuikerpiek niet af: de afbraak van glucose stagneert.

Je lichaam reageert hierop door meer insuline aan te maken; de bloedsuikerspiegel blijft immers hoog. De hoeveelheid insulinedeeltjes in het bloed neemt toe, tot de receptoren wel reageren. Zie het als iemand die bijvoorbeeld veel alcohol drinkt; diegene kan steeds meer alcohol verdragen omdat het lichaam eraan gewend raakt. Zo werkt dat ook met insulineresistentie, er is veel meer insuline nodig om de receptoren te activeren.

Echter, nadat de receptoren geactiveerd zijn daalt de bloedsuikerspiegel in rap tempo door de aanwezigheid van veel insuline. De piek veranderd al snel in een dal. Waar je in de piek veel energie en onrust voelde, ervaar je in het dal vaak slapheid, honger en bv slechte concentratie. Hierover schrijf ik volgende keer meer.

Er is gebleken dat deze insulineresistentie niet alleen een gevolg is van PCOS, maar ook een oorzaak. Het houdt klachten in stand en heeft invloed op de werking van andere hormonen. Gelukkig is er veel invloed uit te oefenen op het stabiliseren van je bloedsuikerspiegel en het gevoeliger maken van je insulinereceptoren door leefstijlaanpassingen.

Hier ga ik volgende keer mee verder.

Lees de tekst goed door zodat je begrijpt hoe het werkt. Op internet is veel informatie te vinden en ook filmpjes kunnen helpen. Zie hiervoor ook de hieronder vermelde bronnen. Nogmaals; begrip geeft inzicht en inzicht helpt je om de goede weg te bewandelen. Succes!

Bronnen:

  1. Snapput, Biologie, glucoseregeling, https://www.youtube.com/watch?v=oelheUb8Csg
  2. Stichting DIEP, Wat doet insuline, http://www.diep.info/diabetes-educatie-achtergrond-van-diabetes-nadere-info-wat-doet-insuline
  3. MP Stein, How Insulin Regulates Blood Glucose with the GLUT4 Glucose Transporter, https://www.youtube.com/watch?v=rgNn6vD0RAU
  4. Jesse van der Velde, Diabetes type 2 en Insuline Resistentie: Het verschil, symptomen en een geschikt dieet, https://www.youtube.com/watch?v=h_Khk-PD7Mk
  5. Stichting Orthokennis, Metabool syndroom X en insulineresistentie, https://www.orthokennis.nl/artikelen/metabool-syndroom-x-en-insulineresistentie

Deel dit artikel:

Lees verder..

Blijf op de hoogte via mijn socials! Vooral op Instagram ben ik erg actief:

Blijf op de hoogte. Meld je aan voor mijn e-maillijst.

blog 4 19-5

Wat zoek jij?

by with No Comment PCOSPersoonlijk

De afgelopen weken heb ik je meegenomen in mijn verhaal. Maar, waarom deel ik dit eigenlijk?

blog 4 19-5

– Ik vind het bizar dat er zoveel vrouwen met PCOS klachten rondlopen
– Ik weet dat het anders en beter kan
– Ik heb een nogal grote interesse voor gezondheid en het nemen van verantwoordelijkheid hierin
– De resultaten zijn te fijn om voor mezelf te houden 

En het kunnen ook jouw resultaten worden!

De afgelopen tien jaar heb ik stap voor stap ervaren dat het anders kan. Dat PCOS niet bepalend hoeft te zijn, dat er weldegelijk mogelijkheden zijn. Dat PCOS vaak een gevolg is van een bepaalde levensstijl, en daarmee omkeerbaar kan zijn.

Ik kwam gaandeweg veel verhalen tegen van andere vrouwen met PCOS en ik zag zoveel vragen, zoveel onwetendheid. Heel herkenbaar enerzijds, maar bij sommige vragen ben ik ervan overtuigd dat als ze beantwoord worden het zo goed anders kan (en dat je er zo veel invloed op hebt).

Zo frustrerend, als je klachten alleen maar toenemen door de stress van een onvervulde kinderwens..
Of dat je lekker in je vel wilt zitten, maar simpelweg niet van de kilo’s afkomt die je graag kwijt wilt..
Of dat je soms in dienst lijkt te zijn van je ‘moodswings’, in plaats van hierin zelf de regie te hebben.

PCOS kent vele symptomen, de ene vrouw heeft andere klachten als de andere.
Hoe vind je wat werkt voor jou? Zeg het maar…

Hoewel de reguliere geneeskunde soms fantastisch is, helpt het advies van doktoren je niet altijd verder.

Ik wil gaan bijdragen aan de gezondheid van vrouwen met PCOS, omdat ik uit eigen ervaring en door opgedane kennis weet hoeveel er te winnen is. En omdat ik het super waardevol vind andere vrouwen hierbij te kunnen helpen. Ik wil die vrouwen helpen, die zelf ‘in charge’ willen zijn van hun leven en bereid zijn hier stappen in te gaan zetten.

Want ik geloof écht dat het kan.

De belangrijkste stap ligt in mijn ogen bij acceptatie. Accepteren dat PCOS een deel van jou is, dat het niet negatief hoeft te zijn. Dat het je kan helpen goed voor jezelf te zorgen, dat klachten te verminderen zijn en dat het geen gevecht meer hoeft te zijn.  Maar de enige die hier invloed op heeft, ben jij zelf.

PCOS heeft mij ontzettend gefrustreerd en dwars gezeten. Ik ben heel blij dat dit niet meer zo is, dat ik het een deel van mij vind en dat het mij zoveel geleerd heeft. Dat is wat ik wil delen; ik geloof dat jij jouw gezondheid veel meer positief kan beïnvloeden dan je nu denkt.
Aan de andere kant zijn er zoveel mogelijkheden te vinden op internet, zoveel informatie.. Wat is nou goed? Wat werkt voor jou? Hier wil ik op ingaan en je bij helpen. 

Dus let me know! Wat zoek jij?

Deel dit artikel:

Lees verder..

Blijf op de hoogte via mijn socials! Vooral op Instagram ben ik erg actief:

Blijf op de hoogte. Meld je aan voor mijn e-maillijst.