Verhoogde androgenen vereist voor de diagnose PCOS

Maar, om PCOS echt vast te stellen, moeten er sowieso verhoogde androgeenlevels aanwezig zijn in je bloed.
Sommige vrouwen worden alleen gediagnostiseerd op basis van de inwendige echo met het ‘typische’ PCOS beeld: de zichtbare cysten in de eierstokken.

Echter, wist je dat 25% van de vrouwen ‘poly-cysteuze-ovaria’ (= meerdere cysten op de eierstokken) hebben, maar geen PCOS hebben(2)?

Het is normaal dat er meerdere eiblaasjes op de eierstokken zitten.

De naam PCOS is dus verwarrend : er zijn al initiatieven om een naamsverandering door te voeren die niet suggereert dat meerdere eiblaasjes in de eierstokken dé reden is voor het syndroom(3).

Eiblaasjes (of follikel of cystes genoemd, maar ik vind dat laatste een beetje richting kanker neigen, en dat is het echt niet) die aanwezig zijn in je eierstokken zijn een teken dat je een keer niet hebt geoculeerd. Een eiblaasjes is een zakje met vocht en veroorzaakt geen PCOS. Het was de bedoeling dat dit blaasje onder invloed van een LH piek zou rijpen en uiteindelijk zou openbreken bij de eisprong – maar als er door omstandigheden niet de juiste hoeveelheid LH op het juiste moment aanwezig was, blijft het eiblaasje onrijp zitten. Nogmaals, dit is een vrij normaal verschijnsel.

Om een correcte diagnose PCOS te kunnen krijgen, zou er ook verhoogde androgeenwaarden te zien moeten zijn in je bloed, zoals DHEA, androsteendion en testosteron. Dit is de wezenlijke oorzaak van PCOS. Belangrijk is dat de verschillende vormen van androgenen worden gemeten: je kan normale testosteronwaarden hebben, maar hoge DHEA(S), en daarmee wél PCOS hebben.

Androgeenproductie bij de vrouw vindt plaats in de bijnieren en de eierstokken. De hormonen ACTH en LH hebben invloed op de hoeveelheid androgenen die worden geproduceerd. ACTH is een voorloperstof van cortisol: het hormoon dat bij langdurige stress wordt aangemaakt.

Heb je PCOS of heb je NCAH?

Naast PCOS is er een ander syndroom dat ontzettend veel op PCOS lijkt: NCAH. NCAH wordt veroorzaakt door een genetische mutatie die ervoor zorgt dat het lichaam te veel androgenen maakt. Dit veroorzaakt symptomen die veel op PCOS lijken: onregelmatige cyclus of afwezige cyclus, veel follikels zichtbaar in de eierstokken, overbeharing, acné en haaruitval.

Bij het doen van een inwendige echo of bloedonderzoek bij dit beeld zou de diagnose PCOS voor de hand liggen en daarom is het afgaan van zichtbare symptomen altijd erg belangrijk. Tussen NCAH en PCOS zijn een aantal verschillen te merken:

1. NCAH is bij zowel vrouwen als mannen mogelijk – al valt het bij mannen minder op vanwege hun toch al hogere testosteronwaarden.
2. Overbeharing door NCAH verschijnt op jonge leeftijd (rond het 8^e levensjaar)
3. Veel mensen met NCAH groeien snel op jonge leeftijd, maar stoppen ook eerder met groeien. Ze zijn dus relatief groot in hun kinder en tienerjaren, maar relatief klein als volwassene.
4. Bij NCAH reageer je niet op interventies mbt PCOS
5. Mensen met NCAH hebben hogere DHEA-S waarden dan vrouwen met PCOS(4)
6. Mensen met NCAH zijn vaak blank en ook relatief vaak Joods
7. Bij NCAH hebben vrouwen ondanks hun symptomen vaak een stabiele cyclus (14% van de vrouwen met NCAH hebben een onregelmatige cyclus vs 90% van de vrouwen met PCOS)

Een goede diagnose is de start van een goed behandelplan

Om van je klachten af te komen is het belangrijk te weten of jouw diagnose PCOS zeker klopt. Heb je dus enkel een echo gehad, overweeg dan een aantal tests te laten doen voor een meer complete diagnose. Pas als dit compleet is, kan je ook een passend behandelplan (laten) opstellen en uitvoeren. De oorzaak van jouw klachten vinden, is stap 1.

Welke tests kan je doen?

1. Test je testosteron, DHEA en androsteendion. Dit kan bij de huisarts of via een orthomoleculair therapeut.
2. Test je insulinegevoeligheid: dit kan door nuchter glucose, maar dit is een momentopname. Beter test je over een periode je bloedsuikers: door een insulinemeter aan te schaffen en gedurende een aantal dagen na iedere maaltijd te prikken (na 30, 60 en 90 minuten).
3. Check alle symptomen die je zelf kan merken: overbeharing, haaruitval, acné, stemmingswisselingen, vermoeidheid. Wanneer is alles ontstaan? Hoe oud was je?

Heb je alle tests gedaan en weet je echt zeker dat je PCOS hebt?

Hoewel er vaak een genetische component aanwezig is waarom je gevoelig bent voor het ontwikkelen van PCOS, wordt er ook steeds meer duidelijk hoeveel invloed de omgevingsfactoren hebben – ook wel ‘epigenetica genoemd’. In mijn opleiding tot orthomoleculair epigenetisch therapeut is hier veel op in gegaan: vanuit de wetenschap dat genen worden ‘aan’ en ‘uit’ gezet door het gericht beïnvloeden van de omgeving. Hiervoor is inzicht in waar jouw PCOS door wordt veroorzaakt essentieel. Met bovenstaande kan je een start maken, en in het ‘100 dagen traject’ gaan we hier diepgaand op in om jouw PCOS bij de wortels aan te pakken.

Samengevat: PCOS zou nooit moeten worden gediagnostiseerd zonder bloedtest en het nagaan van lichamelijke en mentale symptomen. NCAH en PCOS lijken qua androgenen in het bloed en eiblaasjes op de eierstokken sterk op elkaar en moeten met een meer complete benadering van elkaar worden gescheiden. Inzicht verkrijgen in wat jouw persoonlijke symptomen zijn en wat ook juist niet, geeft houvast voor een ‘epigenetische’ benadering, waarbij de juiste omgevingsfactoren worden veranderd om jouw PCOS klachten te reduceren of helemaal tegen te gaan.